Ambities

Activiteiten 2026

Voor het bereiken van bovenstaande ambitie gaan we het volgende doen in 2026.

5.1.1    Inwoners met een hulpvraag ontvangen passende ondersteuning
5.1.1.1 We bieden een helpende hand bij het formuleren van een hulpvraag, door onder andere onafhankelijke cliëntondersteuning, het welzijnswerk en de Kernpunten

Op 1 januari 2026 gaan nieuwe contracten voor onafhankelijke cliëntondersteuning in. We zetten in op het verder verbeteren van de kwaliteit van de onafhankelijke cliëntondersteuning.

5.1.1.2 Wij borgen de kwaliteit en beschikbaarheid van ondersteuning

In 2026 loopt de eerste contractperiode van de regionale overeenkomsten binnen de Wmo en Jeugdhulp af. De intentie is om de huidige contracten te verlengen. Voorafgaand aan de verlenging wordt een uitgebreid evaluatietraject doorlopen, waarvan de bevindingen worden gebruikt om de verlenging zorgvuldig vorm te geven. Dit proces wordt in de loop van 2026 afgerond, waarmee de continuïteit en beschikbaarheid van passende ondersteuning wordt gewaarborgd.
Daarnaast wordt in 2026 een regionaal dashboard geïntroduceerd dat ons zal ondersteunen bij het versterken van het contractmanagement binnen de Wmo en Jeugdhulp. Door gegevens en trends regionaal te bundelen en gezamenlijk te analyseren, verbeteren we onze signalering en opvolging richting aanbieders. Deze gedeelde inzichten helpen bij het maken van gerichte afspraken met zorgaanbieders over kwaliteit, beschikbaarheid en effectiviteit van ondersteuning. Zo versterken we onze positie als opdrachtgever en vergroten we de doelgerichtheid en effectiviteit van het contractmanagement op regionaal niveau.

5.1.1.3 We zorgen dat inwoners keuzevrijheid hebben zodat de geboden hulp aansluit bij hun levensovertuiging en identiteit

Zowel bij de inkoop van voorliggende voorzieningen als bij geïndiceerde ondersteuning blijven we continu kijken naar de wensen en behoeften van onze inwoners. Dit resulteert in een divers ondersteuningsaanbod. Bij de recente aanbesteding van de nieuwe contracten voor onafhankelijke cliëntondersteuning per 1 januari 2026 is er gekozen voor zowel identiteitsgebonden als niet-identiteitsgebonden ondersteuning. Ook binnen het gecontracteerde aanbod van voorzieningen voor Wmo en Jeugd en binnen schoolmaatschappelijk werk zijn en blijven er meerdere identiteitsgebonden zorgaanbieders actief.

5.1.1.4 We ondersteunen vormen van informele zorg en blijven hiervoor in gesprek met onze (lokale) partners

De behoefte aan informele zorg onder inwoners neemt zichtbaar toe. Dit komt onder meer tot uiting in de groeiende inzet van initiatieven zoals Buurtgezinnen en Humanitas. In 2026 zullen wij in samenwerking met onze partners verdere stappen zetten om informele steun te versterken en te verduurzamen. Daarbij wordt onder andere via het diaconaal platform actief ingezet op samenwerking met kerken, met als doel de inwoners van de gemeente Neder-Betuwe op passende wijze te ondersteunen.

De vraag om mantelzorgers beter te ondersteunen neemt toe. We breiden het bestaande ondersteuningsaanbod uit met o.a. de inzet op lotgenotencontact, informatievoorziening en voorlichting. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden van respijtzorg.

Met de methode Welzijn op Recept kunnen huisartsen patiënten met milde psychosociale klachten doorverwijzen naar een welzijnscoach. Hierbij begeleidt de welzijnscoach de patiënt naar het lokale welzijnsaanbod en helpt bij het vinden van een zinvolle daginvulling/zingeving. Deze interventie vergroot het welzijn van de patiënt en het leidt ertoe dat huisartsen minder vaak een medisch recept hoeven uit te schrijven. Op dit moment werken een aantal huisartsenpraktijken in onze gemeente met Welzijn op Recept. In 2026 breiden we het verder uit, zodat alle huisartsen in de gemeente hier mee kunnen werken en het daarmee ook voor alle inwoners beschikbaar wordt.

5.1.2    Inwoners zijn zoveel mogelijk financieel zelfredzaam
5.1.2.1 We bieden ondersteuning aan inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt bij het vinden en behouden van passend werk

Vanaf 2026 is de uitvoering van de Participatiewet belegd bij Werkzaak Rivierenland. Mensen met een bijstandsuitkering begeleiden we zoveel mogelijk naar betaald werk met behulp van methodisch werken en focus op specifieke doelgroepen. Als (betaald) werk een stap te ver is, ondersteunen wij bij hun maatschappelijke participatie. Voor mensen met een arbeidsbeperking wordt werk met ondersteuning gezocht. Dit kan zijn loonkostensubsidie aan de werkgever en/of coaching op de werkvloer. Streven is dat dit aantal garantiebanen in 2026 groeit. Voor uitstroomleerlingen op het Praktijkonderwijs en Voortgezet Speciaal onderwijs wordt naar een passend vervolg op hun schoolcarrière gezocht. Dit kan ook passend werk met ondersteuning zijn.

5.1.2.2 We organiseren een toekomstbestendige uitvoering van de Participatiewet en Schulpverlening

In 2026 is de uitvoering van de Participatiewet voor het eerst ondergebracht bij Werkzaak Rivierenland.

Vanaf 2026 gaat de gemeente schuldhulpverlening in eigen beheer uitvoeren. Deze nieuwe taak pakken we op in samenhang met de bestaande taken op het gebied van vroegsignalering van betalingsachterstanden en het minimabeleid. We richten een stevige dienstverlening in: laagdrempelig, toegankelijk en snel. Daarbij maken we afspraken met partners zoals woningcorporatie Thius en lokale bewindvoerders en budgetbeheerders, zodat we inwoners met financiële zorgen beter en eerder kunnen ondersteunen.

Om dit goed te organiseren, stellen we in 2026 een plan van aanpak op voor het inrichten van de lokale schuldenketen. Hierin leggen we vast hoe de verschillende onderdelen van schuldhulpverlening, vroegsignalering en samenwerking met  partners op elkaar aansluiten, zodat inwoners snel de juist hulp ontvangen.

Voorheen konden werkgevers in de arbeidsmarktregio voor advies en ondersteuning bij de werving en selectie van personeel terecht bij het WerkgeversServicepunt (WSP). Dit is een samenwerking van UWV, gemeenten en andere organisaties uit de arbeidsmarktregio Rivierenland. Werknemers en werkzoekenden konden voor loopbaanadvies of advies over scholing en mobiliteit terecht bij het Leerwerkloket en het Regionaal mobiliteitsteam (RMT). Vanaf 2026 wordt deze werkgeversdienstverlening en werkzoekendendienstverlening samengevoegd in 1 loket: het Werkcentrum Rivierenland (WCR). Dit is een landelijke ontwikkeling. Naast gemeenten en UWV werken ook onderwijsinstellingen, werkgeversorganisaties en vakbonden hierin samen.

5.1.2.3 We geven uitvoering aan maatregelen ter bestrijding van armoede en koopkrachtverlies

We monitoren het gebruik van minimaregelingen. Waar nodig nemen we belemmeringen weg voor inwoners om hiervan gebruik te maken. Bijvoorbeeld door extra communicatie in te zetten en tijdens een aanvraagprocedure de inwoner te wijzen op andere minimaregelingen. We leren daarbij van de ervaringen van andere gemeenten in de regio.

5.1.2.4 Problematische schulden worden waar mogelijk voorkomen door vroegtijdig signaleren en een breed ondersteuningsaanbod

Vroegsignalering van betalingsachterstanden is een preventieve aanpak waarbij gemeenten, woningcorporaties, zorgverzekeraars en andere organisaties samenwerken om betalingsproblemen vroegtijdig te identificeren en aan te pakken. We continueren de vroegsignalering van betalingsachterstanden en blijven inzetten op het tijdig bereiken van inwoners met (dreigende) schulden. Tegelijkertijd onderzoeken we waar verbetering mogelijk is, zodat we de signalering effectiever kunnen maken.  

Vanaf 1 januari 2026 gaat de gemeente Neder-Betuwe schuldhulpverlening zelf uitvoeren. Dit biedt kansen om de samenwerking met vroegsignalering te verbeteren. We willen zorgen voor een soepele overgang van signaal naar hulp, met persoonlijk contacten een warme overdracht.  

5.1.3    Iedereen kan deelnemen aan de samenleving
5.1.3.1 We zetten ons in voor een dementievriendelijk Neder-Betuwe

We zetten de uitvoering van het plan van aanpak Dementievriendelijk Neder-Betuwe in 2026 voort. We streven naar het aanvragen van het certificaat “dementievriendelijke gemeente” in 2026. Om het certificaat in 2026 te behalen moet er een plan van aanpak voor de komende 4 jaar liggen waarin we ons committeren aan de inzet op dit thema. Daarom wordt in 2026 ingezet op het borgen van de opgezette voorzieningen en de beweging die in gang is gezet; namelijk dat er steeds meer kennis en begrip is in de samenleving voor dementie. We zetten ons samen met partners in voor het realiseren van een indicatievrije dagbesteding voor mensen met dementie. We zetten in op het borgen van de samenwerking tussen professionals uit het zorgdomein en het sociaal domein. Daarnaast evalueren we de aanpak periodiek en toetsen dit bij betrokkenen, zodat de aanpak bijgesteld kan worden wanneer dit nodig is.

5.1.3.2 We dragen bij aan het voorkomen en verminderen van eenzaamheid onder inwoners

We continueren de aanpak van eenzaamheidsgevoelens onder inwoners. Dit doen we in samenwerking met inwoners en partners uit zorg en welzijn onder de vlag van Samen is Leuker.  

5.1.3.3 We bieden goede ondersteuning op het gebied van o.a. huisvesting, taal, scholing, werk en ontmoeting aan nieuwkomers conform de Wet Inburgering

Statushouders worden in het eerste jaar na huisvesting in onze gemeente begeleid door Welzijn Rivierstroom, met specifieke aandacht voor het regelen van praktische zaken en het wegwijs maken in de lokale samenleving. Inburgeringsplichtige statushouders worden via de GR Regio Rivierenland ondersteund bij het vinden van een passend taaltraject. De taaltrajecten worden aangeboden door ROV Rivor. Statushouders worden gestimuleerd om, waar mogelijk, stappen te zetten richting (vrijwilligers)werk en/of participatieactiviteiten.

In 2026 zetten we deze aanpak voort. We versterken de samenwerking met onze partners en breiden de participatieactiviteiten uit, met extra aandacht voor inburgeraars die de Zelfredzaamheidsroute (Z-route) volgen. Deze activiteiten worden in samenwerking met lokale partners aangeboden, zoals de brandweer en de Avri. De activiteiten zijn gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid. Daarbij evalueren we gemaakte afspraken en sturen bij waar nodig.

5.1.3.4 We zorgen ervoor dat iedereen, van oud tot jong, ongeacht geloofsachtergrond, geaardheid, afkomst, beperkingen en met welke idealen dan ook kan deelnemen aan onze samenleving

In 2026 stellen we een lokale inclusieagenda op. Met deze agenda werken we aan een toegankelijke en inclusieve gemeente, waarin gelijke behandeling en sociale acceptatie voor iedereen het uitgangspunt is.

5.1.3.5 We zorgen voor een passend woningaanbod in de wijk voor kwetsbare inwoners

In 2025 stelden we een woonzorgvisie vast, die we in het eerste kwartaal van 2026 voorzien van een uitvoeringsprogramma en een toetsingskader. Vanaf 2026 wordt hier uitvoering aan gegeven.

5.1.4    Voldoende opvangplekken voor asielzoekers conform opgave Spreidingswet
5.1.4.1 We realiseren voldoende opvangplekken voor asielzoekers en zoeken daarbij zoveel mogelijk de samenwerking met gemeenten in Regio Rivierenland

De Spreidingswet verplicht ons om minstens 145 asielplekken te realiseren. In 2026 leveren we het haalbaarheidsonderzoek op naar de mogelijke huisvestingslocatie voor bijzondere doelgroepen op Medel-Noord. De samenwerking met regiogemeenten wordt daarin meegenomen. Bij een positief besluit van de gemeenteraad hierover, starten daarna de voorbereidingen zoals ruimtelijke procedures, afsluiten van een bestuursovereenkomst en bouwwerkzaamheden. Landelijke ontwikkelingen ten aanzien van (het intrekken van) de Spreidingswet volgen we op de voet.

Ontwikkelingen voor 2026

Niet van toepassing

Activiteiten 2026
Voor het bereiken van bovenstaande ambitie gaan we het volgende doen in 2026.

5.2.1    Er is toegenomen aandacht voor preventie op de gebieden gezond leven en vitaal

zijn

5.2.1.1 We zetten ons in voor een gezonde leefstijl voor jongeren en volwassenen
Gezond op eigen wijze blijft in 2026 het programma om gezond leven aantrekkelijk en bereikbaar te maken. We bouwen het verder uit met meer bekendheid, nieuwe partners en extra inzet in de kleine kernen. Sport- en beweegcoaches spelen hierbij een sleutelrol: zij organiseren in alle dorpen activiteiten en verbinden met thema’s als gezonde voeding en mentale gezondheid. Onder Gezond op eigen wijze voeren we opnieuw twee themacampagnes uit met veel zichtbaarheid waarvoor de daadwerkelijke invulling in afstemming met partners gebeurt.

In 2026 bereiden we ons bovendien voor op het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) dat in 2027 start. De bestaande ketenaanpakken rond onder meer overgewicht en valpreventie krijgen daarin een structureel karakter onder de noemer ''basisfunctionaliteiten'', maar het AZWA vereist ook aandacht voor nieuwe thema's zoals Rookvrije Start.

5.2.1.2 We zetten in op het versterken van de mentale gezondheid van onze inwoners
In 2026 ondersteunen we activiteiten die mentale gezondheid versterken, zoals welzijn, sport en de aanpak van eenzaamheid (Samen is Leuker). Waar mogelijk doen we dit onder Gezond op eigen wijze en maken we inwoners laagdrempelig en herkenbaar wegwijs in het ondersteuningsaanbod, zodat mentale klachten makkelijker bespreekbaar worden. We besteden daarbij extra aandacht aan jongeren. Bijvoorbeeld door scholen aan te moedigen en te ondersteunen bij het behalen van het Gezonde School-vignet "Welzijn".

We breiden het preventieve aanbod van ProPersona (webinars, cursussen, bijeenkomsten) uit. Dit past bij de beweging van Beschermd wonen naar Beschermd thuis. De centrumgemeente Nijmegen stelt middelen beschikbaar die wij inzetten voor activiteiten ter voorbereiding hierop. Als regio werken we ook aan een mentale gezondheidsnetwerk om de GGZ-keten en het sociaal domein beter te ontsluiten. Tot slot verkennen we de totstandkoming van een laagdrempelig steunpunt voor mentale gezondheid, in lijn met het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA).

5.2.1.3 We zetten in op het vroegtijdig signaleren van (verborgen) problemen bij ouderen en bieden preventieve ondersteuning
Via Welzijn Rivierstroom bieden we alle inwoners van 75 jaar en ouder de mogelijkheid gebruik te maken van een preventief huisbezoek door een vrijwillige ouderenadviseur. Via dit huisbezoek worden inwoners geïnformeerd over voorzieningen in de gemeente en vitaal ouder worden. Daarnaast worden er voor inwoners vanaf 65 jaar collectieve bijeenkomsten naar het concept van 'Krachtig ouder worden' georganiseerd. Hierbij worden inwoners geïnformeerd over vitaal ouder worden en wordt het onderlinge gesprek hierover gestimuleerd.   

5.2.2    Het middelengebruik onder (jonge) inwoners neemt af
5.2.2.1 We werken de aanpak 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' (OKO) - voorheen IJslands Preventiemodel - nader uit en implementeren deze
Na de start in 2024 en de eerste analyses in 2025, zetten we in 2026 de stap van plannen naar uitvoering. Vanuit de themagroepen worden daadwerkelijk activiteiten opgezet en aanpassingen doorgevoerd, bijvoorbeeld in het vrijetijdsaanbod voor jongeren en in de ondersteuning door en voor ouders. Ook besteden we in 2026 extra aandacht aan de manier waarop dit aanbod samen met de doelgroep wordt vormgegeven en ontsloten, zodat jongeren en ouders het beter weten te vinden en benutten.

5.2.3    Jeugdigen groeien op in een stabiele en veilige (thuis)omgeving
5.2.3.1 We zetten in op het versterken van relaties en het bieden van tijdige ondersteuning bij scheidingen
Ook in 2026 zetten we onze inspanningen voort om gezinnen die te maken krijgen met een scheiding of relatiebreuk passende ondersteuning te bieden. Het doel blijft om escalatie na een (complexe) scheiding te voorkomen en de inzet van jeugdhulp waar mogelijk terug te dringen via het relatieloket. De aanpak bestaat uit meerdere actielijnen, die in 2026 worden geëvalueerd en waar nodig aangepast om beter aan te sluiten bij de behoeften van onze inwoners.

5.2.3.2 We zetten in op kwalitatief goede jeugdbescherming en hoog specialistische jeugdzorg
Op (boven)regionaal niveau worden continu stappen gezet om de kwaliteit van jeugdbescherming en hoogspecialistische jeugdzorg te verbeteren. In 2026 wordt de inzet van de Essentiële functies verder verfijnd, zodat de meest kwetsbare kinderen met een complexe hulpvraag passende zorg ontvangen. Daarnaast wordt er gezamenlijk gewerkt aan het terugdringen van het aantal gesloten plaatsingen, met als doel dit vóór 2030 zo veel mogelijk te verminderen. Het landelijke Toekomstscenario voor kind- en gezinsbescherming bevat nog veel onzekerheden. Daarom gaan wij als gemeente in 2026 samen met de regiogemeenten bekijken hoe de plannen uit dit scenario concreet en effectief kunnen worden uitgevoerd in onze regio.

5.2.3.3 We voeren de jeugdzorg zo effectief en efficiënt mogelijk uit, samen met relevante partners
Voor een effectieve en doelgerichte uitvoering van de jeugdzorg is intensieve samenwerking tussen de acht regiogemeenten essentieel. Op basis van de uitvoeringsagenda van de regiovisie jeugd, de regionale vertaling van de landelijke Hervormingsagenda Jeugd, pakken we gezamenlijke thema’s integraal en programmatisch op.

In 2026 zetten we samen met onze strategische zorgpartners in op vernieuwing binnen het zorglandschap. Op basis van actuele trends en ontwikkelingen verkennen en faciliteren we nieuwe initiatieven die beter aansluiten bij de veranderende behoeften van jeugdigen en gezinnen. Hiermee versterken we de wendbaarheid en toekomstbestendigheid van de jeugdhulp in de regio.

5.2.3.4 We zetten in op een duurzame aanpak van jeugdoverlast
In 2024 is een convenant voor de Jeugdgroepenaanpak ondertekend, met als doel de samenwerking te versterken tussen onze gemeente, de politie, het Openbaar Ministerie en het jongerenwerk. In 2025 wordt er een solide basis gelegd voor de voortzetting, verbetering en borging van deze samenwerking. In 2026 zal de focus liggen op het uitbreiden en intensiveren van preventieve activiteiten voor jongeren in de leeftijd van 10 tot 23 jaar. Het doel hiervan is het voorkomen van overlast en het bevorderen van de persoonlijke ontwikkeling van jongeren in Neder-Betuwe.

5.2.3.5 We zetten in op normaliseren en een stevige leefomgeving voor jeugdigen
Inzetten op normaliseren en op een stabiele leefomgeving, vormen de kern van ons jeugdbeleid, waarop in de afgelopen jaren aanzienlijke investeringen zijn gedaan. Succesvolle initiatieven, zoals de Opvoedavonden, Blij met Mij-trainingen, jongerencoaching en Buurtgezinnen, worden ook in 2026 voortgezet. Door de inzet van het Kwaliteitskompas wordt met samenwerkingspartners gestreefd naar een continue verbetercyclus. Bovendien zal in 2026 de samenwerking tussen diverse partijen, waaronder maatschappelijke organisaties, verenigingen, kerken en de gemeente Neder-Betuwe, worden versterkt om de kwaliteit van de opvoed- en opgroeiomgeving verder te verbeteren.
 
5.2.4    Kinderen maken een goede start in het leven en hebben daarin gelijke kansen
5.2.4.1 We creëren een stevige basis tijdens de eerste 1000 dagen van een kind
In 2026 zetten we samen met onze lokale partners in het medische en sociale domein extra in op een goede samenwerking. Met hen bieden we passende ondersteuning aan jonge, kwetsbare gezinnen in onze gemeente. We gaan hiervoor onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het opzetten van een multidisciplinair overleg (MDO). We zetten daarnaast de huidige initiatieven voort zoals de netwerkbijeenkomsten van de lokale coalitie Kansrijke Start, het verstrekken van babystartpakketten, het organiseren van moedergroepen, de inzet van prenatale huisbezoeken en  de interventie Stevig Ouderschap.

5.2.4.2 We blijven inzetten op de versterking tussen zorg en onderwijs
In 2026 zetten we bestaande succesvolle werkwijzen voort, zoals de jeugdconsulenten op de scholen, het schoolmaatschappelijk werk en de preventieve en curatieve inzet van onze leerplichtambtenaar en doorstroomcoach. Daarnaast werken we in 2026 aan een kwaliteitsslag van de Ondersteuningsteams op de scholen. Samen met onze onderwijspartners herijken we de gezamenlijke visie en doelstellingen, de werkprocessen, ieders rol en taken daarin en we stellen waar nodig aanvullende kaders op. Ook zetten we ons in regionaal verband extra in om het aantal kinderen dat niet naar school gaat te verminderen. Dit doen we op basis van de regionale werkagenda 'Thuiszitters'. Tenslotte treedt per 1 januari 2026 de nieuwe wet van School naar Duurzaam Werk in werking. Werkzaak Rivierenland krijgt een rol in de uitvoering hiervan. (Zie ook 6.1.2.1. We bevorderen de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en ondernemers).

Ontwikkelingen voor 2026

Beheersmaatregelen jeugd
De kosten voor de uitvoering van de Jeugdwet lopen op. Sinds 2023 is er sprake van een oplopend tekort, veroorzaakt door zowel een groeiende zorgvraag als een toenemende complexiteit binnen het jeugdhulpstelsel. Om grip te houden op de uitgaven en op termijn de kosten te verlagen, is in 2025 een set beheersmaatregelen opgesteld en tot uitvoering gebracht. Het effect op de kosten is in het eerste jaar naar verwachting beperkt en lastig meetbaar. Daarom ligt in 2026 de nadruk op het verder implementeren, monitoren en structureel verankeren van de maatregelen. Het betreft een meerjarige ontwikkeling die gericht is op een toekomstbestendige en betaalbare jeugdhulp.