Algemeen
Iedereen toegang tot publieke informatie via Wet open overheid
Vanaf 1 mei 2022 geldt in Nederland de nieuwe Wet open overheid (Woo). De Woo heeft als doel de overheid transparanter te maken. Overheidsinformatie moet voor iedereen beter toegankelijk worden, makkelijk vindbaar zijn en uitwisselbaar. De nieuwe wet geeft iedereen het recht op toegang tot publieke informatie. Dit betekent dat gemeenten (en andere overheden) méér informatie actief openbaar moeten maken. De Woo draagt bij aan onze ambitie om een open, duidelijke en betrouwbare overheid te zijn.
De Woo, de begroting en de verantwoording
In artikel 3.5 (Openbaarheidsparagraaf) van de Woo is voorgeschreven dat bestuursorganen in de jaarlijkse begroting aandacht besteden aan de beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet. Ook dat zij in de jaarlijkse verantwoording verslag doen van de uitvoering ervan, mede in relatie tot de beleidsvoornemens. Deze begroting en jaarlijkse verantwoording vloeien vooruit uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).
In de memorie van toelichting bij de Woo staat onder andere dat met dit artikel is beoogd een stimulans te geven op de controle op naleving van de Woo door het bestuursorgaan zelf. De af te leggen verantwoording, op grond van dit artikel, ziet toe op zowel de actieve openbaarmaking ingevolge hoofdstuk 3 van de Woo als de passiever openbaarmaking ingevolge hoofdstuk 4 van de Woo.
De paragraaf 'Wet open overheid' bevat op basis van artikel 3.5 van de Wet openbaarheid ten minste:
- - Beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet.
- - Gerealiseerd beleid in relatie tot de beleidsvoornemens.
Actieve en passieve openbaarmaking
De Woo bestaat uit twee pijlers:
1. de passieve openbaarmaking: dit gaat over de afhandeling van het informatieverzoek en
2. de actieve openbaarmaking; deze bestaat uit twee delen:
a. We moeten proactief en tijdig allerlei soorten informatie openbaar maken (denk aan
bestuursstukken, vergunningen, maar ook aan klachten, jaarverslagen en organisatiegegevens.
b. We moeten onze informatiehuishouding op orde hebben. Met als doel informatie makkelijker en
beter te kunnen ontsluiten.
Passieve openbaarmaking
Op de website van Neder-Betue staat hoe je als burger een Woo-verzoek kunt indienen. Daarnaast is opgenomen hoe je als inwoner informatie snel kunt vinden en waar je terecht kunt als dit niet lukt. Ook is het proces bij het indienen van het Woo-verzoek uitgelijnd en georganiseerd. Duidelijk is geworden dat het implementeren van de Woo en de afhandeling van Woo-verzoeken veel extra capaciteit vraagt. In 2024 is, vanuit de budgetten die hiervoor beschikbaar zijn gesteld, een vaste Woo-coördinator aangesteld om het proces verder neer te zetten, te optimaliseren en de behandeling van de ingediende Woo-verzoeken te begeleiden.
Actieve openbaarmaking
Gemeente Neder-Betuwe maakte ook vóór de invoering van de Woo al veel actief openbaar, zoals organisatiegegevens, raadsstukken en collegebesluiten. Deze zijn terug te vinden op de gemeentelijke website. Regelingen en beschikkingen staan gepubliceerd op Overheid.nl.
Steeds meer informatie dient openbaar te zijn. Per 1 november 2024 zijn de eerste vijf informatiecategorieën van de Woo verplicht openbaar gemaakt. Voor gemeenten gaat het om informatie over de organisatie, de werkwijze (waaronder de taken en bevoegdheden) en de bereikbaarheid van het bestuursorgaan en haar organisatieonderdelen. De categorieën Organisatie en werkwijze (artikel 3.3, eerste lid, onderdeel d Woo) en Bereikbaarheidsgegevens (artikel 3.3, eerste lid, onderdeel e Woo) zijn ontsloten via het Register van Overheidsorganisaties (ROO). De gemeente heeft hiervoor geen eigen publicatieplatform hoeven inrichten. De Woo-coördinator is als redacteur voor de gemeente bij de ROO aangemeld.
Nog niet alle informatiecategorieën hoeven op dit moment verplicht openbaar te zijn. Hier wordt uiteraard wel naar gestreefd. Daarom werken we ook het komende jaar verder aan het realiseren van het openbaar maken van alle informatiecategorieën.
Het is verplicht een contactfunctionaris aan te wijzen die burgers, journalisten en andere geïnteresseerden helpt om openbare informatie makkelijk te vinden, ook zonder een formeel Woo-verzoek in te hoeven dienen. In Neder-Betuwe is de Woo-coördinator als Woo-contactfunctionaris aangewezen.