Algemeen

Aan de raad van de gemeente Neder-Betuwe,

Hierbij bieden wij u de Begroting 2026 en de meerjarenraming 2027-2029 aan. In deze begroting staan onze beleidsvoornemens, met de financiële vertaling daarvan voor het jaar 2026 en een financiële doorkijk naar de jaren 2027 tot en met 2029.

De nu voorliggende begroting is een geactualiseerde en gedetailleerde uitwerking van de Kadernota 2026-2029. Het nieuwe beleid waartoe u bij de kadernota heeft besloten is hierin verwerkt. Zoals aangegeven in de kadernota gaan we in 2026 door met de uitvoering van het coalitieakkoord en andere vastgestelde plannen. Maar gelet op de financieel onzekere situatie vanaf 2026 zijn wij terughoudend met het uittrekken van structurele middelen voor nieuwe ambities. In lijn met de kadernota treft u in deze begroting dan ook geen omvangrijke voorstellen voor nieuw beleid aan.

De inhoud en kwaliteit van deze begroting is naar onze mening een goed vertrekpunt voor zowel de huidige als nieuw te vormen raad, na de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen, en stelt u in staat om verdere keuzes te maken en bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van onze gemeente en dienstverlening aan onze inwoners.

Dat niet alles kan en mogelijk is blijkt ook uit de recentelijke informatie zoals die bij de presentatie van de rijksbegroting kenbaar is gemaakt; ook onze gemeente wordt daarbij niet gespaard en zal moeten anticiperen op minder middelen van het rijk en toenemende regeldruk. De open-eind regelingen zorgen daarbij voor toenemende onzekerheid voor onze financiële positie en hebben invloed op de keuzemogelijkheden waar u als raad mee wordt geconfronteerd. Daarmee wordt deze begroting als vertrekpunt des te meer van belang.   

Wat is het financieel effect van deze begroting?
Het financiële perspectief dat in deze begroting is opgenomen voor 2026 tot en met 2029, is opgebouwd uit drie onderdelen:

1. Het geraamd resultaat van het bestaande beleid: de financiële doorvertaling van besluiten die de raad heeft genomen tot en met de raadsvergadering van 3 juli 2025;
2. Het nieuwe beleid conform kadernota: de financiële doorvertaling van besluiten die de raad heeft genomen door het vaststellen van de Kadernota 2026-2029;
3. Het nieuwe beleid na kadernota: de financiële gevolgen van ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan na de vaststelling van de Kadernota 2026-2029. (Onder andere financiële effecten van besluitvorming uit de gemeenteraad van september).

Deze drie onderdelen tellen op tot het resultaat van deze begroting:

Een gedetailleerde toelichting op deze drie onderdelen is opgenomen in deel B van de Financiële begroting.

In deze financiële positie is overigens de septembercirculaire van het Gemeentefonds nog niet verwerkt. Dat is gebruikelijk, deze verschijnt meestal op een te laat moment om die te kunnen verwerken in het meerjarig perspectief. We analyseren de effecten van deze circulaire en gaan ervan uit u voor de begrotingsbehandeling hierover een raadinformatiebrief ter informatie aan te kunnen bieden.

Structureel sluitende begroting en meerjarenraming
In artikel 189 van de Gemeentewet staat dat u er als raad op toeziet dat de begroting sluitend is: reëel en structureel in evenwicht. Met dit laatste wordt bedoeld dat de structurele lasten ten minste worden gedekt door structurele baten. Hoewel het saldo van de voorliggende begroting in de jaarschijf 2026 een tekort laat zien, voldoen we met de voorliggende begroting aan genoemde vereiste. Namelijk, a ls wij onze financiële positie corrigeren voor incidentele lasten en incidentele baten naar structurele begrotingssaldi, zoals het BBV voorschrijft, is het begrotingsjaar 2026 structureel in evenwicht met een structureel overschot van € 91.000.

De jaarschijven vanaf 2026 zijn structureel sluitend met uitzondering van de jaarschijf 2028.

Hieronder is de financiële positie van de gemeente Neder-Betuwe gecorrigeerd met incidentele lasten en baten weergegeven.